Monday, May 01, 2006

אַנטי-טרויער




אָנזאָג

דער טרויער איז דער ערשטער
סימן פון פאַרגעסן,
דורך אים עס ווערט פאַרמויערט
אונטער אומוויסנס פּרעסן
די סאַמע ליכטיקסטע געדענקשאַפט –

ניין, ניט מיט טרויער
דאַרף זיך פּאָרן בענקשאַפט!

דו, זיי אַ העלד,
וואָס שטענדיק איז ער גרייט
זיך ראַנגלען מיטן טרויער!
ווי פינצטער זאָל ניט זיין די ערד,
דיין וועלט –
זאָל אויך מיט הימלס הויער
זיך צעשטראַלן
ברייטהאַרציק און העל!

אַניט,
פאַרפאַלן
די העכסטע מעלות פון דיין פלי
אין טיפן, נידעריקסטן פאַלן...

דו, זיי אַ העלד –
אַ שמייכלדיקער גיבור
וואָס הייבט אויף זיינע פליגל
הויך און שטאַרק
און פליט בשלום איבער
דעם שוואַרצן תהום
פון טרויער.


Cherni, Karloff, Menkes


בענקשאַפט

די בענקשאַפט איז אין תוך – אַ ברכה
וואָס שמעלצט דאָס האַרץ
מיט וואָרער ליכט
און אַלץ וואָס לויז איז
און צעקראָכן
געפינט דורך איר
דעם גלייכגעוויכט,
דעם קלאָרן אויפשטייג
צו הייכן בלויע,
דעם שטייפן שפּרונג
וואָס גרייכט צום ציל.

די בענקשאַפט איז אין תוך – דער דויער,
פון שטילקייט געטלעכער
אַ שפּיל.


eretz yisroel


פרילינג

שוין אַזוי פיל מאָל געזען
דעם פרילינג,
שוין אַזוי פיל מאָל
זיך אויפגעכאַפּט
אויפסניי.
נאָר עס ווערט ניט
אויף קיין האָר צעביליקט,
בלויז די מילדע פ
אַרבן
ווערן שטאַרקער
און
דער עיקר:
ס'ווערן חושים
מער פאַרשיכורט

ביידערביי...


pikaso's friling

"Against Lock and Rhyme" by Menke Katz

<>

menke_front_2


Against Lock or Rhyme

Poems,
sit in rhymes
like men, birds, beasts
in cages. I saw
Samson with fist in the
teeth of a lion, forced to
his knees under the load of rhymes.

Poet,
brother, let
your word roll un-
rhymed as thunder, let
it flash like free lightning
through the fog: over a parched
field, the eager harbinger of
rain. The poem in rhyme bends like a
captured enemy under an arched yoke.

A chased deer in panic of the forest does
not race in rhyme, a grieved stone does not mourn in rhyme.
The rhyme, patted, rounded by the file of crystal verse,
cuts into the flesh of a word like a wound. If like thirst,
stream, sun, storm is eternal the poem, lock not the storm in
the cell of a rhyme. Give the word the fresh scent of ripe corn,
swaying in wind of a hopeful field, tasty as rare
bread of my hungry childhood. Let the word ride on,
speak face to face with your neighbor of a far
century. Wars do not kill in rhyme. A
plummeting airplane like a wounded
eagle does not fall in rhyme. A
hurricane does not uproot
trees in rhyme. A stormy
sea is a rhymeless
call for a day
without lock
or rhyme.

Click here to see the author's Yiddish text


קעגן צוים און גראַם

לידער
שמאַכטן אין גר
אַמען
ווי מענטשן
, פייגל, חיות
הינטער די גראַטעס
. כ'האָב געזען
ווי שימשון־הגיבור מיט זיין פויסט
אין די ציין פון אַ לייב איז געוואָרן
געשטעלט אויף די קני אונטער דער לאַסט פון גראַמען

,ברודער
פּאָעט
, לאָז
דיין וואָרט זיך אַ קייקל טאָן אומ
פאַרגראַמטערהייט ווי אַ דונער
, לאָז
עס אַ שיין טאָן ווי אַ בליץ
דורך דעם נעפּל
: איבער צעטרוקנטן
פעלד
, דעם לעכצנדיקן אָנזאָג אויף
אַ רעגן
. אַ ליד אַ פאַרגראַמטס קאָרטשעט זיך
ווי אַ געפאַנגענער שונא אונטער דעם יאָך אַ געבויגענער

אַ געיאָגטער הערש אין דעם וואַלדס בהלה
לויפט דאָך ניט מיט גראַמען
. אַ פאַראבלטער שטיין קלאָגט דאָך ניט מיט גראַמען.
דער גראַם
, געכאָוועט, אויסגעטאָקט מיט אַ הואוול פון קרישטאָלענע פערזן,
שניידט זיך אַריין אין פלייש פון אַ וואָרט ווי אַ וואונד
. אויב אַזוי ווי דורשט,
ווי ס'וואַסערל
, די זון, דער שטורעם איז אייביק דאָס געזאַנג, פאַרשפּאַר ניט דעם שטורעם אין
קאַרצער פון גראַם
. שענק דער וועלט דעם פרישן גערוך פון רייפן סאָלנישניק,
וואָס שאָקלט זיך מיטן ווינט אין פעלד אין פאַרגלייבטן
, געשמאַק ווי דער רויער
ברויט פון מיין הונגעריקער קינדהייט
. לאָז די וועלט ווייטער זיך דרייען,
רעד פּנים־אל־פּנים מיט דיין שכן פון אַ ווייטן
יאָרהונדערט
. די מלחמות פאַרטיליקן דאָך ניט מיט גראַמען. אַ
פאַלנדיקער עראָפּלאַן ווי אַ פאַרוואונדיקטער
אָדלער גייט דאָך ניט צום גרונט מיט גראַמען
. אַ
הוראַגאַן קאָרעניעט ניט אויס קיין
ביימער מיט גראַמען
. אַ צעשטורעמטער
ים איז אַ גראַמלאָזער
רוף צום טאָג
פריי פון צוים,
פון גראַם.
י

גיט אַ קוועטש דאָ כדי צו זען מעינקע'ס יידישן נוסח



menke_back