Friday, December 08, 2006

<>






שטיל זאָל גליווערן דאָס שווייגן
שטילער פון דער שטילסטער נאַכט
ווען סע דרעמלען שטיין און צווייגן
אונטער שטערנס שטומער וואַך
שטיל זאָל גליווערן דער דויער
שטילער פון דעם אַלטן מויער
ווען עס דאַכט די שטומקייט הויערט
אין דער טיפעניש פון נאַכט
שטיל און שטילער ווי אין אויער
זאָל צעזינגען זיך די פּראַכט
פול מיט ניגון וואָס צעבויערט
שטיל און שטום דעם אָטעם פלאַך
שטיל זאָל דויערן דיין ניגון
שטילער פון די שטילסטע וויגן
ווען עס פידלט ניט דער דאַך
און עס פּויקט שוין ניט, ניט צימבלט
דער צעשויבערטער, צעשטערטער
דער פאַרשטערטער
ווערטער־סכך

שטיל זאָל גליווערן דיין שווייגן
שטילער פון דער שטילסטער נאַכט



Friday, December 01, 2006

<>






ניט וואָכעדיק איז אונדזער ליבע
אפילו אין די סאַמע וואָכעדיקסטע טעג
ס'אַ – גרויסער, צאַרטער, ווילדער יום־טוב
וואָס גריסט, און וועקט, און גליקלעך מאָנט דיך
אויף יעטוויד שפּאַן אינמיטן וועג
ס'אַ וואונדער־ליכט – וואָס ווערט גאָרניט דערווידער
וואָס ברענגט קיין גרימצאָרן, וואָס טוט ניט באַנג
אינמיטן וואָכעדיקסטן גאַנג –
אַ פולע, פייערדיקע, יום־טובדיקע ליבע



Wednesday, November 15, 2006






גוט מאָרגן, דוריען!

איך לייג זיך שלאָפן,
די אויגן – אָפן,
ס'האַרץ – צוגעמאַכט:
אַ גוטע נאַכט!..

און ס'דאַכט: די סטעליע –
פון אָרט זיך רירט שוין.
– נאַ סאַמאָם דיעלע?
יאָ, מערטשעם, מירטשעם...

אַזוי פיל זאַכן
נאָך ניט באַוויזן...
שוין צייט צו קראַכן
ווי קאָמוניזם,

שוין צייט צו פּלאַצן
ווי געטער פאַלשע
אין וועלט'ס פּאַלאַצן...
– גיב גאָט, אָט באַלד שוין;

און אינדערפרי,
אין שויס פון מאָרגן
אַ נייעם ברי
פאַר זיך אויסבאָרגן!

דאָס האַרץ צעעפנט,
אויגן – פאַרזשמורעט:
– גוט מאָרגן, וועלט, דיר!
– גיי ווייטער, דוריען!




Thursday, November 09, 2006


אַ בילד געצייכנט פון יאָסל בערגנער


כן יהי רצון

יעדן טאַג
אַ פּראָסטע תפילה
אָן שום וויירעך,
שטילע, בלויט;
טוט די טיפעניש
אַנטהילן
ברוך הוא
און
ברוך שמו

און איר אָפּהילך –
מילך און האָניג,
פּאָליכראָניש
וועקט און שוינט,
וועקט און שוינט דיך
פּאָליפאָניש:
כן יהי רצון

ס'לעבן דויערט פריש
און בלייביק
ווען ס'פאַרגייט
סיי שטיין, סיי שטאָל –
וואָס מיר שטערבלעך,
ווער מיר לייביק, –
אחרי ככלות הכל



Каждый день –
без воскурений,
с молитвы тихой,
и простой
открываются
глубины –
БОРУХ hУ
и
БОРУХ ШМОЙ

Молоком и медом
отзвук
полихронно
славит в тон,
будь и славься,
полифонно:
КЕЙН ЙЕhИ РОЦОЙН

Жизнь длинней
чем век короткий,
век камней
и век стальной –
что мне смерть
и что мне вечность –
АХАРЕЙ КЕХЛОЙС hАКОЙЛ


Перевод Б. Котлермана


Monday, October 16, 2006

אַ ליד אָן אַ דאַטע

<>




ס'קאָן זיין אַז ס'וועט קלינגען גאַנץ תמעוואַטע,
נאָר ס'טרעפט: די נשמה גייט אויס נאָך אַ ליד, –
אַ ליד אָן שום קונצן, אַ ליד אָן אַ דאַטע,
אַ ליד וואָס לאָזט איבער אַ הערלעכן סליד.

און טאָמער דערפון וועלן אַנדערע לאַכן,
דו, ווער ניט אַנטמוטיקט, מיין ליב טייער קינד,
עס וואַרטן אויף דיר אויף דער ערד'ס ברייטע שליאַכן
און סטעזשקעס פיל שפּורן: אַיעטווידער – זינגט!

דו וועסט זיי געפינען, ווי קאָן דען זיין אַנדערש,
געבענטשט ביסט דעראויף פון דיין שורש און שטאַם,
ביז קריק פונעם סליד צו דעם ליד דו דערוואַנדערסט:
צום קלאָר ווייסן פערז, צי צום נאָכקלאַנג פון גראַם.

אָט דאַן, אויב סע טויג, דו פאַרשרייב עס לעת־עתה
(און מעגלעך אויף אייביק): דאָס ליד אָן אַ דאַטע.





Friday, October 13, 2006

LOGOS

<>

כוסט 1

כוסט, זומער 2005 Хуст (Карпатська Україна)



ויאמר LOGOS

מיין גוטן־ברודער יצחק ניבאָרסקי אַ מתנה אויף לאַנגע, געזונטע, גליקלעכע יאָר!

אין קיין קלאַנגען
איז ניטאָ
קיין מאַנגל
און די ווערטער,
צי מיט שאָטנס לאַנגע,
צי מיט קורצע עקן,
דאַנקען גאָט,
זיי קלעקן.

אויך דער ניגון,
בעסער: די ניגונים, –
הער,
ווי ס'האַלט
אַלץ
קליגן זיך
און וויגן
ווי פון טיפן
ברונעם.

וואָס זשע,
וואָס זשע,
וואָס דיר פעלט
אויף דער גרויסער,
ווייסער
וועלט?

אמת, זי'ז אַליין
גאַנץ טויבלעך,
ה
אַלב געליימט
אויף ביידע אויגן
און פאַרחושכט
טאַפּט זי איצטער
אויס
איר דויער
אין דער פינצטער...

פאָרט,
ביים מינדסטן ליכט
פון שטערן
טוט מען קלאָר
איר האַרץ
דערהערן
ווי עס דופקט:

אָט, אָט, אָט –

ס'וואָרט ווערט וועלט,
וואָרט'ס וואָר
איז
גאָט!


Thursday, September 21, 2006

לשנה טובה תכתבו ותחתמו

<>






דריי לידער בלשון דו
(צו גאָר פאַרשידענע אַדרעסאַטן)


גלי

צי האָסטו דערהערט
פונדערווייטנס מיין רוף,
דורך ווילדע מרחקים,
דורך האַרצבראָך און סקרוך?

צי האָסטו געשפּירט
ווי עס שפּאַרט פון דער טיף
דער ניגון פון האַרצן,
דער נשמה'ס געשריפט?

ווי עלנט פאַרבלייבן
נשמה און גוף
ווען טויבן פאַרטויבטע
פון אונטן אַרויף
זיך נעמען אין וועג
אין אַ ווייט־ווייטן פלי!..

צי האָסטו דערקאָנט
פונדערווייטנס
מיין גלי?..


שרץ

וואָס הייסט, וואָס הייסט?!
כ'האָב לאַנג געזוכט פאַר דיר אַ זכות,
אַ שטיקל תירוץ. און ווייסט –
איך האָב אים ניט געפונען...

געפונען האָב איך בלויז די פּוסטקייט
אין דיינע אויגן יאַקאָס שטומע...

געפונען האָב איך בלויז דעם טעמפּן,
סקריפּענדיקן שמייכל
וואָס כלומרשט לייטישט אויס
דעם פּרצוף פון אַן אכזר...

געזוכט מיט ליכט פאַר דיר אַ תירוץ,
נאָר ווייסן ווייס איך איצט נאָר איינס:
פאַר אָ־דעם זלידנעם בייזן שרץ
באַדאַרף מען שטענדיק בלייבן וואַכזאַם...


עד היום

איך שפּיר ביז היינט דיין ברכה –
זי זינגט אין מיר אויך היינט.
מיט איר האָב איך דערנאָכדעם
פאַרדינט פיל פיינט און פריינד...

חדשים, טעג און וואָכן,
וואָס רעד איך, יאָרן – שיינט
אין מיר דיין וואָרט'ס מלאכה –
יאָצענדליקער ביז היינט.

און אַלץ וואָס וועט דערנאָכדעם
אונדז ביידן זיין באַשערט
זאָל זיין געבענטשט מיט ברכה
וואָס אונדזער וועלט איז ווערט!

Saturday, September 16, 2006

יידישע שטיבער אָן יידן

The beadle and his wife in front of the only surviving Synagogue in Berhad

Bershad, Ukraine, Summer 2002 PHOTO: Pawel Figurski


יידישע שטיבער
אָן יידן
און יידן
אָן יידישע היימען –
איך ווייס ניט,
איך ווייס ניט,
כ'הייב ניט אָן
צו פאַרשטיין:
ווי זשע טראָגט מען
אַריבער
די הייזער
צו יידן
און די יידן אַליין
אין זייערע אייגענע
היימען?


כ'האָב געזען
ווי דער גרויסער,
דער אַלטער בית־עולם
אין מאָלעוו
ווערט אַליין שוין
צוביסלעך, אינגאַנצן
אַן עליו
השלום


און מעבר־לים –
די האַרציקע
קינדער פון יידן,
זייער שטאַם
נאָך פאַרהיט
יענעם שטויב
פון די בויערס
פון דער וועלט'ס
פּיראַמידן...


נאָר צי קערן זיי וויסן
דערפון,
פונעם שטויב,
צי פון דויער דורך שימל,
פון אוראַלטן
בטחון
טיף פאַרוואָרצלט
אין קרקע
איינגעפלאַנצטן
פון הימל?


כ'האָב געזען
און באַוואונדערט
מיט פרייד
און מיט מיטלייד
האַלב צעבראָכענע
יידישע שויבן
און איך זוך
זייער אָפּגלאַנץ
און אויסלייז,
זייער תיקון
אין יונגע
פון יידן־אָפּשטאַמיקע
אויגן...


יידישע אויגן אָן יידן
און יידן
גלייך ווי אָן אויגן, –
איר וועט מוזן געפינען צוריק
יענעם פונק
וואָס גייט כלומרשט
פאַרלוירן,

ווייל צי קען דען
דער ניצוץ
וואָס שלאָגט זיך
און ווערט זיך
גיין גאָר לאיבוד?
ס'וועלן, נאך, מירטשעם,
אַ פּויק טאָן
אין יידישע הערצער
די נעכטיקע,
היימישע שטיבער!..



Friday, September 15, 2006

עלאַברעק: לידער פון נייעם יאָרטויזנט




elabrek


דריי נייע לידער פונעם בוך אינעם אלגעמיינעם זשורנאל

אַ קורצע רעצענזיע אויף ענגליש אין מענדעלע

און אויף יידיש אין דעם פארווערטס

אַ קורצער נאָטיץ אין די לעבנס־פראגן

*




Sunday, July 23, 2006

ADIEU

<>

adieu tristesse

איך געזעגן זיך ווי תמיד
ניט אויף אייביק
ניט אויף אייביק
איך געזעגן זיך ווי תמיד
ווייל כ'בין גלייביק
אַז מיר וועלן זיך נאָך טרעפן
וועלן ביידע זיך דערשלעפּן
טאַקע צו אַ גוטן תמיד
און ביים הויכן פייערדיקן עמוד
וועלן מיר אַ תפילה טאָן
אָט קאָנטראַפּונקט
אָט אוניסאָן
צווישן מלכותדיקע
אויסגעפּוצטע
פייערלעכסטע פענער
אויף דער הערלעכער
דער שיינער
וועלט
דער יענער...



Я прощаюсь как всегда –
Не навсегда,
Не навсегда.
Я прощаюсь как всегда –
потому что верю я,
Что мы встретимся еще,
Что дотянем как-то оба
Прям до вечного "всегда".
Там, у пламени великого столпа
Мы подберем молитве тон –
Вот контрапункт,
Вот унисон!
Меж царских
Раззолоченных
Праздничных знамен!
В мире истинном,
Прекрасном
И
Ином...

Перевод Б. Котлермана

Sunday, July 09, 2006

a grus fun Yerusholayim

<>

der fliyendiker shmeykhl

Daniel Stolpe, "Lovers; Flying Smile", 1982


מייסטערשאַפט

ווייסן ווייס איך אַז דער עסק
איז שוין אייגנטלעך פאַרביי
נאָר דאָס מאַכן זיך ניט־וויסנדיק
מיט אַ שמייכל זיך באַגריסנדיק
איז אוודאי און אוודאי
נאָך כדאיער פון כדאי

גרויער ווערט דער קלאַנג,
מעטאַלענער –
נאָך די לעבנס
די פאַרפאַלענע
און דער הימל ז'פול מיט בליי

פאָרט וואָס טויג די וועלט
נאָך אַלעמען
אויב אין הייכן שוועבט די כלה ניט –
דער בת־קול'ס אַ שמייכל שטראַלנדער
אויף דער פריי?

הייב איך אויף דעם קאָפּ
ניט איילנדיק
און באַגריס איר שמייכל
שטראַלנדיק:

ווייס איך וואָס?
איצט ווייסן ווייס איך
ס'דופקט, דאַנקען גאָט, דער עסק
און אַלץ מילדער ווי פון עסיק
זיך צעגייט
דעם הימל'ס בליי

Monday, May 01, 2006

אַנטי-טרויער




אָנזאָג

דער טרויער איז דער ערשטער
סימן פון פאַרגעסן,
דורך אים עס ווערט פאַרמויערט
אונטער אומוויסנס פּרעסן
די סאַמע ליכטיקסטע געדענקשאַפט –

ניין, ניט מיט טרויער
דאַרף זיך פּאָרן בענקשאַפט!

דו, זיי אַ העלד,
וואָס שטענדיק איז ער גרייט
זיך ראַנגלען מיטן טרויער!
ווי פינצטער זאָל ניט זיין די ערד,
דיין וועלט –
זאָל אויך מיט הימלס הויער
זיך צעשטראַלן
ברייטהאַרציק און העל!

אַניט,
פאַרפאַלן
די העכסטע מעלות פון דיין פלי
אין טיפן, נידעריקסטן פאַלן...

דו, זיי אַ העלד –
אַ שמייכלדיקער גיבור
וואָס הייבט אויף זיינע פליגל
הויך און שטאַרק
און פליט בשלום איבער
דעם שוואַרצן תהום
פון טרויער.


Cherni, Karloff, Menkes


בענקשאַפט

די בענקשאַפט איז אין תוך – אַ ברכה
וואָס שמעלצט דאָס האַרץ
מיט וואָרער ליכט
און אַלץ וואָס לויז איז
און צעקראָכן
געפינט דורך איר
דעם גלייכגעוויכט,
דעם קלאָרן אויפשטייג
צו הייכן בלויע,
דעם שטייפן שפּרונג
וואָס גרייכט צום ציל.

די בענקשאַפט איז אין תוך – דער דויער,
פון שטילקייט געטלעכער
אַ שפּיל.


eretz yisroel


פרילינג

שוין אַזוי פיל מאָל געזען
דעם פרילינג,
שוין אַזוי פיל מאָל
זיך אויפגעכאַפּט
אויפסניי.
נאָר עס ווערט ניט
אויף קיין האָר צעביליקט,
בלויז די מילדע פ
אַרבן
ווערן שטאַרקער
און
דער עיקר:
ס'ווערן חושים
מער פאַרשיכורט

ביידערביי...


pikaso's friling

"Against Lock and Rhyme" by Menke Katz

<>

menke_front_2


Against Lock or Rhyme

Poems,
sit in rhymes
like men, birds, beasts
in cages. I saw
Samson with fist in the
teeth of a lion, forced to
his knees under the load of rhymes.

Poet,
brother, let
your word roll un-
rhymed as thunder, let
it flash like free lightning
through the fog: over a parched
field, the eager harbinger of
rain. The poem in rhyme bends like a
captured enemy under an arched yoke.

A chased deer in panic of the forest does
not race in rhyme, a grieved stone does not mourn in rhyme.
The rhyme, patted, rounded by the file of crystal verse,
cuts into the flesh of a word like a wound. If like thirst,
stream, sun, storm is eternal the poem, lock not the storm in
the cell of a rhyme. Give the word the fresh scent of ripe corn,
swaying in wind of a hopeful field, tasty as rare
bread of my hungry childhood. Let the word ride on,
speak face to face with your neighbor of a far
century. Wars do not kill in rhyme. A
plummeting airplane like a wounded
eagle does not fall in rhyme. A
hurricane does not uproot
trees in rhyme. A stormy
sea is a rhymeless
call for a day
without lock
or rhyme.

Click here to see the author's Yiddish text


קעגן צוים און גראַם

לידער
שמאַכטן אין גר
אַמען
ווי מענטשן
, פייגל, חיות
הינטער די גראַטעס
. כ'האָב געזען
ווי שימשון־הגיבור מיט זיין פויסט
אין די ציין פון אַ לייב איז געוואָרן
געשטעלט אויף די קני אונטער דער לאַסט פון גראַמען

,ברודער
פּאָעט
, לאָז
דיין וואָרט זיך אַ קייקל טאָן אומ
פאַרגראַמטערהייט ווי אַ דונער
, לאָז
עס אַ שיין טאָן ווי אַ בליץ
דורך דעם נעפּל
: איבער צעטרוקנטן
פעלד
, דעם לעכצנדיקן אָנזאָג אויף
אַ רעגן
. אַ ליד אַ פאַרגראַמטס קאָרטשעט זיך
ווי אַ געפאַנגענער שונא אונטער דעם יאָך אַ געבויגענער

אַ געיאָגטער הערש אין דעם וואַלדס בהלה
לויפט דאָך ניט מיט גראַמען
. אַ פאַראבלטער שטיין קלאָגט דאָך ניט מיט גראַמען.
דער גראַם
, געכאָוועט, אויסגעטאָקט מיט אַ הואוול פון קרישטאָלענע פערזן,
שניידט זיך אַריין אין פלייש פון אַ וואָרט ווי אַ וואונד
. אויב אַזוי ווי דורשט,
ווי ס'וואַסערל
, די זון, דער שטורעם איז אייביק דאָס געזאַנג, פאַרשפּאַר ניט דעם שטורעם אין
קאַרצער פון גראַם
. שענק דער וועלט דעם פרישן גערוך פון רייפן סאָלנישניק,
וואָס שאָקלט זיך מיטן ווינט אין פעלד אין פאַרגלייבטן
, געשמאַק ווי דער רויער
ברויט פון מיין הונגעריקער קינדהייט
. לאָז די וועלט ווייטער זיך דרייען,
רעד פּנים־אל־פּנים מיט דיין שכן פון אַ ווייטן
יאָרהונדערט
. די מלחמות פאַרטיליקן דאָך ניט מיט גראַמען. אַ
פאַלנדיקער עראָפּלאַן ווי אַ פאַרוואונדיקטער
אָדלער גייט דאָך ניט צום גרונט מיט גראַמען
. אַ
הוראַגאַן קאָרעניעט ניט אויס קיין
ביימער מיט גראַמען
. אַ צעשטורעמטער
ים איז אַ גראַמלאָזער
רוף צום טאָג
פריי פון צוים,
פון גראַם.
י

גיט אַ קוועטש דאָ כדי צו זען מעינקע'ס יידישן נוסח



menke_back

Tuesday, April 25, 2006

ס'האָט מיך מעינקע געלערנט

<>


MENKE!


ס'האָט מיך מעינקע געלערנט
זיך באַפרייען פון די גראַמען:
גראַם איז קראַטעס,
גראַם איז צוואַנג
בעת די וועלט אָן גראַם
זיך קייקלט
און אָן גראַמען
ס'טוט אַ טרייסל
די צעוויגטע מאַמע ערד
וועקנדיק פון שלאָף די כוואַליעס...

ס'האָט מיך מעינקע געלערנט
און מיט מיר גוט איינגעקנעלט:
הירשן וואַנדערן אָן גראַמען
פריי זיך אויסגלייכן די לונגען
מיטן קלאָרן רויש פון טייכן
אין געזאַנג זיך לאָזן מונטער
און דער וואַלד דערהערט מיט ציטער
ווי דער ווייטזיכטיקער אָדלער
מעסט־אויס הימלען
אַ באַפרייטער ברייט
צעשפּרייטנדיק די פליגל...

(אָן אַ שמץ דראַנג
נ
אָך נאָכקלאַנג?)

ס'האָט מיר מעינקע געלערנט
און דערוויזן מיר בפירוש:
אויך דער בער אין הייל פאַרהוילן
טיף פאַרסאַפּעט,
טיף פאַרזונקען,
טיף פאַרטונקלט
אין זיין שלאָף,
אויך זיין שטאַרק
פאַרגראַמטער כראָפּ
וועט געפינען זיך אַ תיקון,
ווערן אויסגעלייזט צום
סוף


HIRSH un BER2

Tuesday, April 11, 2006

הבל

<>



קרעמעניץ 2


ס'איז דאָ אַ צייט פאַר אַלץ
אחוץ פאַר גאָרנישט,
נאָר אַלץ ווערט גאָרנישט
ווען ס'פאַרענדיקט זיך די צייט.

– איז זאָל מען בעסער שווייגן?

– ניין, מע טאָר נישט,
אויף שווייגן –
וועט דאָך תמיד קלעקן צייט!

Friday, April 07, 2006

Во поле березка стояла

<>

Bentzien Michtom
בן ציון מיכטאָם הי"ד

אין פעלד וואַקסט אַ ביימעלע
מיט מעכטינקע צווייגעלעך
און איך צו דעם ביימעלע
ווי אַ בייגעלע בייג זיך אַלץ:

אָ, ביים־ביים־ביים־ביימעלע,
איך וויל דיך באַשירעמען
,
די צווייגעלעך מעכטינקע

פאַרהיטן פון הייס און קאַלטס!

עס שמייכלט דאָס ביימעלע
מיט רייפקייט מיט איידעלער
און שושקעט דורך צווייגעלעך:
דו, ראַטעווען קומסט מיך באַלד?

טאָ קום זשע, מיין קליגינקער,
מיט
לעקישע חנדעלעך
און שענק מיר אַ לידעלע
אַ גרוס פון מיין טאַטנס וואַלד.

אין פעלד שטייט אַ ביימעלע
אַ דערוואָקסן, שלאַנק מיידעלע
און איך, לעם איר ציטער דאָ,
ווער גראָ שוין און אַלט...

אָ, ביים־ביים־ביים־ביימעלע,
ניט ציטער, מיין איידעלע
,
דיינע מעכטינקע צווייגעלעך
מיך פאַרהיטן פון גוואַלד.




SLOMAL

Saturday, March 18, 2006

א מתנה מיין טייערן פריינד בערל קדם



der_vokzal


מיין זיידע, דוב־בער, איז באַגראָבן
אין ביראָבידזשאַן –
אַ ווייטער מהלך,
אַ פאָלג־מיך־אַ־גאַנג,
אַ ריזיקער שפּאַן
פון הייסין און דאַשעוו
דורך קרים
און דורך וועגן־אומוועגן
פאַרגאַנגען העט־ווייט
פון פּאַדאָליִער, היימישע ברעגן.

מיין זיידע, דוב־בער, האָט געפאָלגט
דעם זיגזאַג פון זיין פאָלק
אפילו ווען ס'האָט
שוין געדאַכט,
אַז ס'האָט מער ניט קיין טאָלק:
איין זון איז געפאַלן אין שלאַכט,
דער צווייטער –
אין תפיסה געשמאַכט
און פאָרט האָט איין טאָכטער
אין ביראָבידזשאַן
אויסגעהאָדעוועט קינדערלעך אַכט

מיין זיידע, דוב־בער, איז דערגאַן
אַזש ביז ביראָבידזשאַן
קרוע
־און־בלוע האָט דער עשעלאָן
קוים גערירט זיך אַ שפּאַן
נאָך אַ שפּאַן...
דאָך איז ער דערגאַנגען,
דערפאָרן
אין העט־ווייטן מזרח
פאַרפאָרן...

און כאָטש זיין מצבה
(ווער ווייסט צי זי שטייט נאָך)
פאַרבלייבט
אין דער ווייטיקסטער ווייט,
פאָרט
ציט זיך אַלץ ווייטער זיין שטאַם
דורך מאָסקווע און י ר ו ש ל י ם
ווייל שטאַרבנדיק דאָרט,
ווייט פאַרוואָרפן
אין ווילד־שיינעם לאַנד,
האָט ער זיינע קינדער געבענטש
ט
מיט דער אייביקער ברכה:
לחיים!



der_horepashnik
ביראָבידזשאַן אַמאָל, ביראָבידזשאַן היינט-צו-טאָג און ערשט נעכטן


Monday, March 13, 2006

א גאנץ יאר שיכור

<>

di_purimshpiler


אַ גאַסט בין איך דאָ אויף אַ ווייל,
אַ גאַסט וואָס מאַכט זיך היימיש
אויך דו, וואָס טוסט בלויז אויף דערווייל
דיין בליק מיין וואָרט איצט שענקען,
אַ גאַסט צו זיין ביים גנאָד זיך אייל
ביים גנאָד וואַס גריסט דיך שעלמיש.

און טאָמער האָט דיין בליק פאַרוויילט
מיין וואָרט'ס טיפע פאַרבענקשאַפט
ניט קאַרגן זאָלסט קיין גיפט, קיין בייל
אומהיימלעכקייט און ענגשאַפט
וואָס זייער אָנגעשאַרפטע פייל
מאַכט זיך צומאָל צו היימיש

אַ גאַסט בין איך דאַ אויף דערווייל
און דו, דו – מאַך זיך היימיש...




di hent

Sunday, February 26, 2006

א מתנה הירשע-דודן

<>

I LOVE YIDDISH
קויפץ
אַ העמדל

אַ גאַנג איז מערער
ווי גלאַט אַ גענגל
און ס'טוט בלויז באַנג
דעם שפּאַן צו שפּאָרן.
דער שליאַך איז דיינער,
דער בלומס אַ שטענגל
איז דיר מקנה,
קיינעהאָרע!

און טאָמער
וויינט דער וועג,
און סקריפּעט
אונטער דיין טראָט
דער זשוויר דער זשוואַווער,
ניט לייג קיין אַכט.

דו, שפּאַן וואָס גיכער,

נאָך אונדז זיך יאָגט
דער וועלטס
כך הווה...

געבענטשט
זאָל זיין
דער וועג
וואָס לענגער!
פאַרביי עס שטאַמלען
ביימערס שטאַמען,
בנינים בייגן זיך
געבייגלט
און דו,
טראָץ יענעמס
קרומע גענגלעך

האַלט שטאָלץ דיין גאַנג
צום האַרץ צום סאַמע.


Friday, February 17, 2006

קונקל־מונקל

<>

shut
Юлия Алексеева

ס'קומט צו חלום אין דער טונקל
אַ פארזעעניש:
קונקל־מונקל
קומען קומט עס פון אַ ווינקל
און דערלאַנגט דער וועלט
אַ שטינקל.


אין אַ ווינקלדיקן טונקל
פון אַ טונקלדיקן ווינקל
אַ קאָשמאַר
און אַ געסרחה:
לויטער בראָך,
גאָר קנאַפּע ברכה:


קונקל־מונקול,
ווינקל־שטינקל –
אַ בייזער חלום
מיט אַ צינגל.

כאַפּסט זיך אויף
פון שלאָף פאַרטונקלט,
ווילסט אָפּטרייסלען זיך
וואָס פלינקער
נאָר די טרערן שווייס
זיך קייקלען
און פארקייקלען זיך
אַהינטער
יענע שאָטנדיקע עקן
וואו חלומות בייזע
שפּעטן...

טפו־טפו־טפו, אויף מיינע שונאים!

און לויט צעשפּייען זיך –
כ'דערקאָן אים:
דאָס איז ווידער ער,
דער סקאָצל,
דיר אין 
קאָפּ 
זיך אויסגעסטראָצלט
ווי אַ זאַטינקער פורונקול:

ס'איז ווידער ער,
דער קונקל־מונקל!




jester

Robert Lewis

Thursday, February 02, 2006

מ'ווערט ערשט געבוירן

monet.coquelicots


מיין אומקום ווערט ווידעראַמאָל אָפּגעצויגן
די וועלט טוט זיך שפּיגלען אין וואַרעמע אויגן
אין יידישע

און ווידער עס קלינגען ניגונים, פאַרצויגן,
מיט היימישן אָטעם געטאָקט און געוואויגן, –
די חסידישע

ווער אומקום, וואָס אומקום? – איך ווער ערשט געבוירן
און קרעפטיקע, האַפטיקע, האַרציקע זוימען
פאַרחידושן

ווי ווייט אין דער פרעמד זאָלסט ניט ווערן פארפלויגן
וועט תמיד אין דיר יענע קראַפט ווייטער יוירן
היברידישע

דער אומרו וועט ווייטער זיך פּאָרן מיט טרוימען
און היינטיק געפינס ווערן מאָרגן דערהויבן
אָט ווידער שוין

מיין אָנקום פאַרזאַמט זיך, ווער ווייסט צי ר'וועט טויגן
דאָך, שערבלעך ניט לייגט פאַר דער צייט אויף די אויגן
די יידישע

Friday, January 20, 2006

ווען בלייבט אַ דיכטער

LIPKON der alter bes-oylem
דער ליפּקאַנער בית־עולם PHOTO: PAWEL FIGURSKI, December 2005

ווען לעבט אַ דיכטער?
ווען ער שטאַרבט?
צי נאָכן טויט
אַן אויפגעלעבטער?
צי ווען דער ווינט
זיין וואָרט פאַרשאַרט
צום האָריזאָנט
דעם אויסגעוועפּטן?..

ווען שטאַרבט אַ דיכטער?
ווען ער לעבט?
צי נאָך געבורט
אַן אויסגעשעפּטער
ווען וואָרט־און־קלאַנג
פאַרוואַנדלט ווערט
אין אַ געזאַנג
וואָס גרייכט
צו הערצער?

ווען זינגט אַ דיכטער?
ווען ער וויינט?
צי ווען ער שטייגט
צו נייע וועלטן,
ווען ס'ווערט זיין אָטעם
טיף און ברייט?
צי ווען ער בענטשט
די וועלט
און שעלט זי?

ווען בלייבט אַ דיכטער?..

Tuesday, January 17, 2006

כ'געדענק און געדענק אַלץ



TURNERdeluge



כ'פאַרמאָג אַ זכרון,

אַ זכרון – אַן אייזן!

כ'געדענק און געדענק אַלץ

און די געדענקשאַפט איז קראַנט:

כ'געדענק דאָס וואַסער,

דעם מולד דעם בלאַסן,

די קינדער און גרייזן,

דעם אויסגעשטרעקטן האַלדז.


אויפן האַלדז ז'ניט פאַרבליבן

קיין טראָפּן פון טרוקנקייט

און כ'דערזע אויך דעם אויגן־בליק

וואָס מאָנט און דערמאָנט

אין העכסטן געראַנגל

ווי מיט לעצטער ליכט זוכנדיק

דעם ראַנד דעם פאַרבאָרגענעם

פון האָריזאָנט.


איך פאַרמאָג אַ זכרון

וואָס לעשן דערלויבט זיך ניט,

ער זוכט־אויס פאַר זיך ווערטער

סיי געדאַכט, סיי געאָנט

און אין דער געדעכעניש

די מאָרדעס די פערדישע

וואָס כריפּען און כאָרכלען

איידער ס'וואַסער זיי קרוינט...


אַ געכליפּ און אַ וועלט־געשריי

אין דער שטומקייט דער נאַכטישער,

ווען מאַמעס מיט קינדערלעך

אין דעם וואַסער־געדריי

שטרעקן הענטלעך און הענט

צו די קלאַפטער די טאַטישע

וואָס ווערן אַלץ שוואַכער

און אַלץ טיפער פאַרשעמט...


כ'געדענק און געדענק אַלץ

דער זכרון פאַרפירט מיך ניט...

ערגעצוואו אויפן וועג

צו דעם ווייטן היינט קרים

מאַמעס הענט די פאַרבראָכענע,

טאַטעס שטימען וואָס שטיקן זיך

און דאָס וואַסער אַלץ מעכטיקער

אין דעם ווירבל פאַרקרימט...


און עס פּייניקט ביז היינט

אָט־די שוואַרצע געדעכעניש,

כ'וואָלט זי ניט ווינטשן

אפילו די פיינד:

סאַראַ וויסט־ווילדע זעונג

צווישן וואַסער און טרוקעניש

צווישן וואָגל און וואָלקנס,

אויסדויער און פּיין.

Monday, January 02, 2006


C HOBbIM

צום
נייעם גויאישן יאָר
צוויי נייע וועבזייטלעך